۳-راه حل مشکل
در صورتی که ما نتوانیم تمایل طبیعی دانش آموز را ، که به رفتار تخریبی منجر گردیده و در نتیجه سبب اختلال در امر آموزش و یادگیری می شود،کنترل نماییم،پس چه می توانیم بکنیم؟
دو راه حل مفید و مؤثر وجود دارد:
راه اول ادامه دادن به نحوه ی انضباطی که در حال حاضر در کلاس درس استفاده می شود،یعنی زیر فشار و قید قرار دادن رفتارهای ناخواسته یا به عبارتی در لفافه نگه داشتن و کنترل کامل رفتارها.این روش که سابقاً به شدت اعمال می شد، با صحبت های شدیداللحن، تهدیدآمیز،ایجاد استرس و حتی تنبیه کردن همراه بود.از این به بعد این روش ها را روش انضباطی سنتی می نامیم.
امروزه سعی می شود راه دوم انجام شود، یعنی روشهای ملایم تری به کار رود و ترس و تهدید تقریباً کنار گذاشته شده است.حتی الامکان کوشش می شود تا با دانش آموز خطاکار صحبت شود و قوانین مناسب رفتاری برای کلاس فراهم گردد.به هنگام تخطی از قانون نیز، تنبیه های بسیار خفیف و ملایم به کار برده می شود.در عین حال به دانش آموزانی که رفتار مناسب از خود بروز می دهند،پاداش داده می شود.این نحوه ی رفتار با دانش آموزان انضباط مدرن نام گذاری شده است. این شیوه ی تربیتی در بیشتر سیستم های انضباطی بکار گرفته شده،بسیار مورد پسند است.نرمی و ملایمت در نحوه ی انضباط مدرن در کلمات ملایمی که معلم به کار می برد رفتار و ملاحظات انسانی وی متجلی می گردد.اما در بطن انضباط مدرن هنوز هم سعی به اعمال فشار و زور برای وادار نمودن دانش آموز به رفتارهای مورد درخواست ادامه دارد و به همین دلیل هنوز حل برخی از مسائل با نومیدی همراه است.زیرا هنوز هم برای دانش آموزان، موانعی در جهت دسترسی به طبیعتشان وجود دارد.بنابراین گر چه در انضباط مدرن شدت عمل منتفی گردیده،اما هنوز انضباط در جهت خلاف طبیعت انسان بکار گرفته می شود.برطرف نمودن این مشکلات نیاز به زمان دارد.انضباط مدرن به جای فعال کردن دانش آموزان برای انجام بایدها به آنها می گوید که چه نبایدهایی انجام دهند.اجبار سبب میشود که دانش آموزان کاری نخواسته را انجام دهند ولی از کار (مطلوب خود)منع شوند که این نیز اشتباه غیر قابل جبرانی در انضباط مدرن به شمار می آید.
در عین حال راه موجود برای معلمین این است که همسو با طبیعت دانش آموزان عمل نمایند.مادامی که دانش آموز دوست دارد صحبت و یا خنده در کلاس داشته باشد،چرا نباید به او اجازه ی چنین فعالیتهایی را داد؟اگر دانش آموزان از کسالت ابراز تنفر می کنند،چرا نباید کلاس درس را جالب و جذاب برای آنها نمود؟برای دانش آموزان که نسبت به درس بی تفاوت هستند،چرا نباید کلاس درس را جذاب و پرانرژی کرد؟اگر آنها نیاز به تایید مجدد هویت و احساس تعلق دارند،چرا آنچه نیازهایشان را برآورده می کند نباید در اختیارشان قرار داد؟ اگر آنها نیاز به قدردانی شخصی دارند،چرا آنها را مورد توجه قرار ندهیم و اگر آنها مصمم به حفظ شان و منزلت خود هستند چرا به آنها در این راستا کمک ننمائیم؟مسلماَتوسط همکاری بادانش آموزان ونه برخلاف طبیعت آنهاست که می توان رفتار های مناسب شان رابصورت جدی کاهش داد.علاوه بر این،ما نه در آرزوی رقابت وتلافی برعلیه دانش آموزان هستیم ونه آنها خواستار حرکت غیر قابل کنترلی در مقابل ما هستند.دانش آموزان دلایل بسیار ضعیفی دارندکه درصورت برآورده شدن نیازهایشان اقدام به رفتارناشایست کنند.درصورت تخطی آنها از قوانین می توانیم با آنها مذاکره کرده وآنان را راهنمایی کنیم.مسلماَ نیازی به زور نیست. همچنین هنگامی که همه چیز به روال خوب وصحیح ادامه یابد،نیازی به انضباط وتنبیه نخواهدبودودرنتیجه علاوه برآنکه امر تدریس به نحو مناسب صورت می پذیرد، معلم نیز به آرامش رسیده واحساس خوبی نسبت به دست آوردهای دانش آموزان خواهد داشت.
اهداف این کتاب لذت بخش نمودن کار تدریس ونیزآسان نمودن انضباط کلاسی است.این اهداف درصورتی فراهم خواهد آمدکه بجای حرکت برخلاف طبیعت فراگیران، طبیعت آنها راشناخته وهماهنگ با آن عمل نماییم. هنگامی که چنین شرایطی درکلاس درس فراهم شودسبب افزایش تجارب آموزشی هم برای آموزگار وهم برای دانش آموزان می گرددکه به نوبه ی خودباعث خرسندی همه ی دست اندر کاران تعلیم وتربیت خواهد بود.سینرژی(هم توان افزایی)گاهی خودبه خودایجاد می شودامامعلمین نمی دانندچگونه آن رادرهنگام نیاز به کارگیرند.زمانی که آموزش همراه با سینرژی(هم توان افزایی)فراهم گردد،دانش آموزان شروع به همکاری باهم می نمایندواین همکاری به دلیل اجبار نیست،بلکه آنها به دلخواه خودوبارغبت وهماهنگی هرچه تمامتربایکدیگر به کارمی پردازند.مسلماَ این همکاری شرایط جذاب وپرتحرکی را بوجود می آوردکه دیگرنیازی به انضباط نمی باشد، درعین حال معلم جهت راهنمایی وکاربادانش آموزان زمان وانگیزه بیشتری بدست می آورد.علاوه برآن دانش آموزان کارخود راباکیفیت مطلوب انجام داده وبه تولید خود می بالند. هم چنین شرایطی که باعث ناکامی ممتد معلم شده بودبه شرایط دلگرم کننده ورضایت بخش تبدیل میگردد.استقرار چنین شرایطی سبب ایجاد محیط بسیار دلچسب ، پرشور وامیدبین معلم ودانش آموزان خواهدشد.درچنین شرایطی دانش آموزان به نیازهای خود دسترسی پیدا نموده وروحیه مطلوب همکاری دراین مجموعه پدید می آید.بین معلم ودانش آموزان دوستی برقرار می گردد ودرعین حال هیچگونه نیازی به بکارگیری تنبیه وایجاد شرایط ترس برای هدایت دانش آموزان به سمت درس نخواهد بود.بنا بر این تمام شرایط تنبیهی ، ترس ، محرومیت وعصبانیت از بین رفته وشرایط پر انگیزه، جذاب ، صمیمی ومحبت آمیز جایگزین می گردد وتمامی مجموعه در راستای رسیدن به هدف مشترک با یکدیگر همکاری می نمایند.
روابط توأم باسینرژی(هم توان افزایی)
روابط توأم باهم توان افزایی روابطی است که باتقویت متقابل درطرفین سبب مثبت عمل نمودن هردوطرف گردد. که ازاین پس سینرژی نامیده می شود.تلاش این کتاب این است که سینرژی(هم توان افزایی) راگسترش داده وافراد را از نوع برخورد مضر دورنماید. سینرژی(هم توان افزایی)می تواند هم روانی باشد هم فیزیکی. سینرژی(هم توان افزایی)فیزیکی زمانی است که اتفاق وجمع دوشئ محصولی بالاترازتک تک آن اشیاء بدست دهد.درشیمی ازترکیب دومحلول، محلولی جدیدی بدست می آیدکه خواص آن ازتک تک محلول های اولیه بیشتر است.« درعلوم پزشکی ویتامین B کمپلکس هنگامی مفید می باشدکه تمامی ویتامین های نوع B دریک کپسول جمع باشدونه درکپسول های جداگانه.
می توان این مفهوم راتوسط مقایسه با برخی پدیده هاتوضیح داد. آیا تابحال درکنارشعله های آتش قرار گرفته اید،دوقطعه هیزم درحال سوختن رابیاد آورید. دوهیزم نزدیک بهم درحال سوختن می توانند هردوایجادحرارت نمایند. بدون این که دودی ایجادکنند، به عبارت دیگرهرقدر این دوهیزم درحال سوختن به هم نزدیک تر باشند، نقل وانتقال انرژی به یکدیگر رابهتر انجام می دهند وهمچنان شما شاهدنور، شعله وحرارت بیشتری خواهیدبود.مسلماَحرارت وشعله ایجادشده باسوختن تک به تک آنان قابل قیاس نخواهد بود.وهمچنین که دوهیزم سرد کناریکدیگرقرار گیرندقادربه ایجادحرارت نخواهندبود.
درآموزش باروش سینرژی(هم توان افزایی)روانی سروکارداریم.معلم باتجربه درامرآموزش می بایست به گونه ای شرایط وجو انگیزشی فراهم نمایدکه یادگیرندگان بالذت وشوق یادگیری مشغول به کارشوند.علاقه به یادگیری توسط احساسات فردی، همکاری،وتعاون وانگیزه افزایش می یابد.وبیشترین تشویق ودلگرمی برای آموزگارافزایش انگیزه ی یادگیری در دانش آموزان است. هنگامی که تعامل بین معلم وشاگردبه صورت مثبت صورت گیرد دانش آموزان با اشتیاق در گیرتکالیف خود می شوندکه طبیعاَ این اشتغال به انجام تکالیف باعث سوء رفتارهاومزاحمت های کلاس درس خواهد شد.با بکارگیری این روش افکار وایده های دانش آموزان افزایش یافته وتوأم باخلاقیت می گرددودرنتیجه تکالیف بهتری را ارائه می دهند.بدین ترتیب انرژی آنهاصرف خلاقیت وکارآرایی می گردد.وحتی پس ازانجام تکالیف نیزدانش آموزان شاداب وپر انرژی خواهند بود. به یادداشته باشیم که سینرژی(هم توان افزایی)چه ازبعدفیزیکی وچه ازبعدروانی همواره ودرتمام شرایط امکان پذیر نیست بلکه برای ایجاد چنین روحیه وانرژی مثبت باید قبل ازهرگونه همکاری وآمادگی برای کار،زمینه های آن باتوجه به طبیعت وشرایط دانش آموزان فراهم گردد.درفصل بعدی درباره ی این شرایط و عوامل مفیدسینرژی(هم توان افزایی)بحث خواهیم نمود.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
درآمدی بر اضافه شدن " سرانه آموزش به سبد مصرف خانوارهای ایرانی "